با افزایش سن همزمان با به وجود آمدن برخی تغییرات در بدن ، رابطه ی ما با غذا به عنوان بخش مهمی از فعالیت روزانه که نیاز بدن مارا به مواد مغذی تامین می کنند دستخوش تغییراتی می شود. ممکن است در جوانی شما بتوانید انرژی لازم برای فعالیت روزانه را از یک غذای آماده تهیه کنید اما در سالمندی توجه به آنچه برای خوردن انتخاب می کنیم ضروری است.

تغذیه سالمندی کلید حفظ فعالیت های ذهنی و جسمی مناسب است .غذا ی مناسب می تواند توانایی مار ا برای داشتن یک سیستم ایمنی خوب  و در نتیجه توانمند شدن برای مبارزه با بیماری ها فراهم کند. به علاوه غذا با تامین انرژی مورد نیار باعث می شود تا ناتوانی های حاصل از افزایش سن در افراد کمتر شود. 

 چه مشکلاتی بر سر راه تغذیه مناسب و سالم  افراد سالمند وجود دارد: 

 این مشکلات در سه دسته اصلی طبقه بندی می شوند مشکلات روحی و روانی، مشکلات مربوط به شرایط زندگی و مشکلات جسمی

تغییر شرایط زندگی

ممکن است سالمند تنها اشپزی بلد نباشد یا اساسا از آشپزی کردن خوشش نیاید. ممکن است سالمندانی که در آمد کافی ندارند از عهده خرید مواد غذایی مناسب بر نیایند و نتوانند مخارج لازم برای تهیه یک غذای سالم را بپردازند.

میزان تحرک بدنی:

معمولا چه به دلیل افزایش سن و چه به دلیل بروز برخی از بیماری ها توانایی تحرک بدنی در سالمندان کاهش پیدا می کند. در چنین شرایطی تلاش برای تهیه غذا ممکن است به کاری سخت تبدیل شود.

 کاهش سوخت و ساز بدن

همرمان با تغییرات ناشی از افزایش سن به ازای هر سال بعد از 40 سالگی سوخت و ساز بدن کم می شود. به همین دلیل اگر همچنان به خوردن غذا به مقداری که قبل از آن و در دوران جوانی عادت داشته اید ادامه دهید اضافه وزن پیدا خواهید کرد. کم شدن تحرک بدنی این اضافه وزن را تشدید می کند.

 تغییر ذائقه و اشتها

با بالا رفتن سن حس های بویایی و چشایی ضعیف می شوند. ممکن است شما متوجه سوختن غذا نشوید. ممکن است بوی ماندگی غذا را تشخیص ندهید و در معرض مسمومیت غذایی قرار بگیرید. به علاوه ممکن است به همین علت بیشتر از مقدار مورد نیاز ادویه به غذا اضافه کنید در حالی که نیاز شما به مصرف مثلا نمک در دوران سالمندی بسیار کم شده است.

کم شدن اشتها در دوران سالمندی علت های مختلفی دارد. احساس تنهایی و افسردگی باعث بی میلی نسبت به غذا می شود. عوارض جانبی بعضی از دارو ها که برای بیماری های خود استفاده می کنید می تواند علت دیگری برای کاهش اشتهای شما باشد. ممکن است شما طعم غذای رژیمی را که باید استفاده کنید دوست نداشته باشید. به همین دلیل رغبتی برای مصرف آن نداشته باشید.

 مشکل در هضم غذا:

به دلیل تغییرات دستگاه گوارش معمولا ترشح اسید معده کاهش پیدا می کند. کاهش اسید معده هضم و جذب بعضی از ویتامین ها و املاح مهم را با مشکل می کند و ممکن است شما به کمبود آنها مبتلا شوید . ویتامین هایی مثل ویتامین B6   و B12    و اسید فولیک از این گروه هستند. این ویتامین ها در تامین انرژی و حفظ هوشیاری ذهنی، تامین سلامت سیستم گردش خون و تقویت حافظه نقش اساسی دارند.

 عوامل روانی

عوامل روحی و روانی مثل تنهایی و افسردگی بر تغذیه شما اثر می گذارند. در بعضی از افراد این مشکلات باعث نخوردن غذا و در بعضی باعث پر خوری می شود. اگر فشارروحی از این بابت احساس می کنید با یک متخصص مشورت کنید.

توصیه های تغذیه ای برای تغذیه مناسب سالمندان

اگر به علت مشکلات دندانی و دهانی نمی توانید بجوید به جای میوه های تازه از آب میوه و میوه نرم شده، کمپوت ،پالوده سیب، هلو و گلابی و به جای سبزی های خام از آب سبزیجات (آب هویج) و سبزی های پخته و له شده استفاده کنید. به جای  گوشت، گوشت چرخ کرده، تخم مرغ، شیر، پنیر، ماست و غذاهایی که با شیر درست می شوند انتخاب های راحت تری برای خوردن هستند

به جای نان های ضخیم و غیر قابل جویدن که خوردنشان برای شما سخت است از غلات پخته مانند خوراک لوبیا یا غلات، برنج، کلوچه های نرم و نان لواش استفاده کنید. ترید کردن نان در غذاهای مایع را دیگری برای استفاده از این نان هاست.

برگرداندن غذا از معده ،گاز زیاد معده و دیگر مشکلات معده ممکن است که سبب شود از مصرف برخی مواد غذایی امتناع کنید. این خودداری سبب محرومیت شما از برخی مواد مغذی مانند ویتامین ها، کلسیم، فیبر و پروتئین می شود.

ممکن است شما مشکلاتی در خرید مواد غذایی داشته باشید. شاید نمی توانید رانندگی کنید و یا قادر به پیاده روی و یا ایستادن به مدت طولانی نباشید.بهتر است از مغازه های محله خود بخواهید که سفارش هایتان را به منزل بیاورند. برخی از سوپر مارکت ها سرویس رایگان دارند و برخی بابت این سرویس هزینه ای دریافت می کنند. ممکن است برخی رابطین بهداشت یا افرادی در محله داوطلب کمک در تهیه مواد غذایی برای شما باشند می توانید از مغازه های محل خود دریافتن این افراد و تهیه مواد غذایی خود کمک بگیرید. می توانید از اعضای خانواده و یا همسایگان خود بخواهید برای شما خرید کند و یا گاهی ازبعضی شرکت های خدماتی کارگرانی را به مدت چند ساعت استخدام کنید تا کارهایتان را انجام دهند و برای شما خرید کنند.

اگر نمی توانید آشپزی کنید ممکن است برای طبخ غذا با مشکلاتی مواجه شوید. مثلا" بلند کردن ظروف استیل، قابلمه و ماهی تابه و ایستادن به مدت طولانی حین آشپزی برایتان دشوار باشد.راه حل:این است که برای آشپزی از دستگاه پخت سریع مانند زودپز استفاده کنید. البته بهترین روش پخت غذا برای شما بخارپز کردن و آب پز کردن است.غذای خــود را به صورت گروهی تهیه و میل کنید تا از مشارکت دیگران نیز در تهیه غذا بهره مند شوید.زندگی در نزدیکی فرزندان و آشنایان سبب می شود از کمک آنان در تهیه غذا سود ببرید.

احساس تنهایی در سالمندان خود می تواند عاملی برای بی اشتهایی آن ها باشد. و حتی این حس تنهایی مانع می شود تا تنها فقط برای خودتان آشپزی کنید. شاید غذاها به نظر شما تنها خیلی بی مزه و یا حتی بدمزه باشند. این مسئله ممکن است به علت استفاده از داروهایی که مصرف می کنید رخ دهد و یا یک مشکل طبیعی به علت بالا رفتن سن و کم شدن حساسیت ذائقه شما باشد. برای حل این مشکل تا حد امکان غذا را درکنار اعضای خانواده و یا دوستان خود صرف کنید. گروهی را با سایر دوستان سالمند خود تشکیل دهید وغذای خود را به شکل دوره ای در کنار هم صرف کنید.با پزشک خود در مورد داروهایتان مشورت کنید تا در صورت تاثیر آن ها بر روی اشتها، داروها را تغییر دهد.با افزودن انواع ادویه جات، چاشنی های گیاهی و آب لیمو به غذایتان، طعم غذا را مطلوب تر تا اشتهایتان برای غذا تحریک شود.

اگر مشکلات مالی در خرید مواد غذایی با کیفیت بالا موجب می شود شما با مشکلات تغذیه ای مواجه شوی،برای مقابله ، غذاهای ارزان از جانشین های هر گروه اصلی از مواد غذایی تهیه نمایید. مثلا" از کوپن های سهمیه ای به منظور تهیه مواد غذایی بهره ببرید  یا در برخی از موارد با توجه به وضعیت سلامت خود از تخم مرغ به جای گوشت استفاده کنید.

به جای خرید میوه های گران قیمت ،میوه های ارزان تری را که اغلب در بازار میوه موجود است خریداری نمایید. حتی اگر اندازه میوه کوچک باشد حاوی همان ویتامین ها و املاحی است که انواع درشت دارد.